Wokół rzeki Poprad

Wartość projektu / Suma projektu: 1 415 594,51 €
Wartość dofinansowania / Výška dotácie: 1 132 475,58 €

Umowa o dofinansowanie: Umowa o dofinansowanie nr PLSK.01.01-IP.01-0015/23. Zgodnie z decyzją Komitetu Monitorującego nr 23/2023 z dnia 29.11.2023 r., w ramach Programu Interreg Polska-Słowacja 2021-2027. / Zmluva o poskytnutí dotácie: Zmluva o poskytnutí dotácie č. PLSK.01.01-IP.01-0015/23. Podľa rozhodnutia Monitorovacieho Výboru č. 23/2023 z 29.11.2023., v rámci Programu Interreg V-A Poľsko – Slovensko 2021-2027.

Partner Wiodący / Vedúci Partner – Województwo Małopolskie / Zarząd Dróg Wojewódzkich w Krakowie / Malopoľské Vojvodstvo / Správa Vojvodských Ciest v Krakove
Partner Projektu Projektový partner – Zarząd Dróg Preszowskiego Kraju Samorządowego / Správa a údržba ciest Prešovského samosprávneho kraja – https://sucpsk.sk/

Okres realizacji Projektu wynosi / Plánovaná doba realizácie Projektu:
rozpoczęcie / začiatok – 01.01.2024 r.
zakończenie / ukončenie – 31.12.2025 r.

Wspólnym problemem, na którego rozwiązanie ukierunkowany jest przedmiotowy projekt, jest zagrożenie negatywnymi skutkami zmian klimatu jakimi są ruchu masowe (osuwiska) na terenie polsko-słowackiego pogranicza. Po stronie polskiej jest to zagrożenie obrywami ziemi i skał ze stoków zlokalizowanych w ciągu drogi wojewódzkiej nr 971 relacji Krynica – Piwniczna w miejscowościach Muszyna, Milik, Andrzejówka, Łomnica-Zdrój, po stronie słowackiej niebezpieczeństwo stwarzają istniejące osuwiska w m. Mały Lipnik oraz Udol w ciągu drogi III/3138 relacji Legnava – Plavnica.

W ramach projektu zastaną zrealizowane prace zabezpieczające skarpy przed osunięciem materiału skalnego za pomocą siatek i barier przeciwodłamkowych (DW 971) oraz zabezpieczone osuwisko w m. Udol poprzez poprawę odwodnienia nawierzchni drogi oraz budowę muru oporowego (droga III/3138). Projekt ma na celu zwiększenie odporności na zmiany klimatu i zjawiska ekstremalne obecnej infrastruktury drogowej, zwiększenie bezpieczeństwa wszystkich użytkowników dróg, zapewnienie mobilności poprzez wyeliminowanie zagrożenia wstrzymania ruchu drogowego w przypadku powstania osuwiska, stworzenie warunków do wykorzystania potencjału turystycznego regionu poprzez bezpieczny dojazd do miejscowości atrakcyjnych turystycznie.

Łagodzenie negatywnych skutków zmian klimatycznych na pograniczu polsko-słowackim stanowi wspólną potrzebę biorąc pod uwagę specyfikę terenów objętych realizowanym projektem. Okolice rzeki Poprad po obu stronach granicy polsko-słowackiej, są terenem o niezwykłych wartościach przyrodniczych, historycznych i krajobrazowych stanowiących znaczący potencjał do dalszego rozwoju turystyczno-gospodarczego regionu.

Spoločným problémom, ktorý má predmetný projekt vyriešiť, je ohrozenie negatívnymi následkami zmien klímy v podobe masových gravitačných pohybov (zosuvov) na území poľsko-slovenského pohraničia. Na poľskej strane sa vyskytuje ohrozenie odtrhnutiami pôdy a povrchových vrstiev skál zo svahov, ktoré sa nachádzajú popri krajskej ceste č. 971 Krynica – Piwniczna v lokalitách Muszyna, Milik, Andrzejówka, Łomnica-Zdrój. Na slovenskej strane sú ohrozením existujúce zosuvy v obciach Malý Lipník a Údol popri ceste III/3138 Legnava – Plavnica.

V rámci projektu sa uskutočnia práce, v dôsledku ktorých budú svahy zabezpečené pred zosuvom povrchových vrstiev skál pomocou opláštenia sieťami a nainštalovania bariér zabraňujúcich padaniu skalných úlomkov (krajská cesta DW 971). Aj zosuv v obci Údol bude zabezpečený prostredníctvom zlepšenia odvodnenia krytu vozovky a výstavby oporného muru (cesta III/3138). Projekt má za cieľ zvýšiť odolnosť voči klimatickým zmenám a extrémnym javom súčasnej cestnej infraštruktúry, zvýšiť bezpečnosť všetkých účastníkov cestnej premávky, zabezpečiť mobilitu elimináciou rizika zastavenia cestnej premávky v prípade zosuvu pôdy, vytvoriť podmienky na využitie turistického potenciálu regiónu bezpečným prístupom k turisticky atraktívnym miestam.

Zmierňovanie negatívnych následkov zmien klímy v poľsko-slovenskom pohraničí je vzhľadom na špecifickosť oblasti, v ktorej sa bude projekt realizovať, spoločnou potrebou. Okolie rieky Poprad je na oboch stranách poľsko-slovenskej hranice oblasťou vyznačujúcou sa mimoriadnymi prírodnými, historickými a krajinnými hodnotami, ktoré sú veľkým potenciálom umožňujúcim ďalší rozvoj regiónu v oblasti cestovného ruchu a hospodárstva.

Projekt „Wokół rzeki Poprad” realizowany w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg Polska-Słowacja 2021-2027 przez Województwo Małopolskie i Preszowski Kraj Samorządowy wychodzi naprzeciw wyzwaniom zdefiniowanym w programie wsparcia. Zarówno część polska jak i część słowacka ma na celu rozwijanie wspólnych potencjałów i odpowiadanie na wyzwania jakimi są zwiększanie spójności terytorialnej, czy zrównoważony rozwój i ochrona środowiska.

Uzasadnieniem realizacji projektu ukierunkowanego na łagodzenie negatywnych skutków zmian klimatu poprzez budowę/modernizację infrastruktury zapobiegającej powstawaniu  oraz stabilizującej istniejące osuwiska, jest szereg zagrożeń jakie ruchy masowe stanowią dla środowiska naturalnego, infrastruktury, oraz społeczności lokalnych w obszarze transgranicznym.

Realizacja w ramach projektu infrastruktury zapobiegającej powstawaniu osuwisk ( w tym stabilizacja stoków) znajduje również swe uzasadnienie w bezpieczeństwie infrastruktury drogowej na terenie transgranicznym. Łagodzenie negatywnych skutków zmian klimatu jest kluczowe ze względu na zapewnienie sprawnego działania i mobilności systemu transportowej na obszarze transgranicznym. Po stronie polskiej droga wojewódzka nr 971 jest używana jako główne połączenie pomiędzy popularnymi miejscowościami turystyczno-uzdrowiskowymi pograniczna tj.: Krynicą Zdrój, Piwniczną Zdrój i Muszyną,  stanowi również trasę dystrybucji z licznych rozlewni wód mineralnych. W szerszym aspekcie, stanowi połączenie pomiędzy polskimi drogami krajowymi nr 75 i 87 oraz słowacką drogą krajową I/68 umożliwiając dojazd do autostrady A4 po stronie polskiej oraz autostrady D1 po stronie słowackiej. Po stronie słowackiej droga III/3138 ma ogromne znaczenie dla znaczenie komunikacyjne dla mieszkańców terenów przygranicznych. Stanowi jedyne połączenie drogowe ośrodków lokalnych (Legnava, Maly Lipnik, Údol, Matysova, Starina) z drogą krajową nr I/68 i zapewnia dostęp do ośrodka regionalnego jakim jest miasto powiatowe Lubowla oraz centrum administracyjnego – Preszova.

Ograniczenie negatywnych efektów zmian klimatycznych wywołujących ruchy masowe ma również znaczenie dla społeczności lokalnych terenów przygranicznych. Zapobieganie powstawaniu potencjalnych osuwisk oraz zabezpieczanie i stabilizacja już istniejących jest priorytetem biorąc pod uwagę bezpieczeństwo ludzi mieszkających bądź przebywających na terenach zagrożonych osuwiskami.

Projekt „Około rieky Poprad” realizovaný v rámci Programu cezhraničnej spolupráce Interreg Poľsko – Slovensko 2021 – 2027 Malopoľským vojvodstvom a Prešovským samosprávnym krajom vychádza v ústrety výzvam identifikovaným v tomto programe. Modernizácia poľskej časti aj slovenskej časti, prispeje k rozvoju spoločných potenciálov a k odpovediam na také výzvy ako napríklad zvýšenie územnej súdržnosti či udržateľný rozvoj a ochrana životného prostredia.

Realizácia projektu zacieleného na zmierňovanie negatívnych následkov zmien klímy prostredníctvom výstavby/ modernizácie infraštruktúry zabraňujúcej vzniku a stabilizujúcej existujúce zosuvy je odôvodnená tým, že masové gravitačné pohyby spôsobia mnohé ohrozenia pre životné prostredie, infraštruktúru a miestne komunity žijúce v cezhraničnej oblasti.

Odôvodnením vytvorenia v rámci projektu infraštruktúry zabraňujúcej vzniku zosuvov (vrátane stabilizácie svahov) je bezpečnosť cestnej infraštruktúry v cezhraničnej oblasti. Zmierňovanie negatívnych následkov zmien klímy je kľúčové z hľadiska zabezpečenia riadneho fungovania dopravného systému a mobility v cezhraničnej oblasti.

Na poľskej strane je krajská cesta č. 971 hlavným prepojením medzi frekventovanými strediskami kúpeľného cestovného ruchu v pohraničí, ktorými sú: Krynica-Zdrój, Piwniczna-Zdrój a Muszyna. Zároveň je prepravnou trasou pre mnohé plničky minerálnych vôd. V širšom aspekte je spojnicou medzi poľskými krajskými cestami č. 75 a 87 a slovenskou štátnou cestou I/68, na poľskej strane umožňuje prístup k diaľnici A4, a na slovenskej k diaľnici D1. Na slovenskej strane má cesta III/3138 obrovský dopravný význam pre obyvateľov prihraničnej oblasti, pretože je jediným cestným spojením obcí (Legnava, Malý Lipník, Údol, Matysová, Starina) so štátnou cestou I/68, umožňuje prístup k okresnému mestu Stará Ľubovňa a k administratívnemu stredisku regiónu – krajskému mestu Prešov.

Minimalizovanie negatívnych následkov zmien klímy, ktoré zapríčiňujú masové gravitačné pohyby je dôležité aj pre miestne komunity žijúce v pohraničí. Zabraňovanie vzniku potenciálnych zosuvov spolu so zabezpečovaním a stabilizovaním už existujúcich je prioritou z hľadiska bezpečnosti ľudí žijúcich alebo zdržiavajúcich sa v oblastiach ohrozených zosuvmi.

Celem głównym projektu jest zapobiegnięcie ryzyku związanemu z klęskami żywiołowymi i katastrofami jakimi są osuwiska. Jest on zbieżny z celem szczegółowym nr 1 Priorytetu 1 „Przyjazne  naturze i bezpieczne Pogranicze” programu Interreg.

W rezultacie realizacji projektu zostanie zredukowane zagrożenie dla środowiska naturalnego, infrastruktury technicznej oraz ludności lokalnej i przyjezdnej jakie w tej chwili stwarza możliwość wystąpienia osuwisk i obrywów skał z niezabezpieczonych skarp w m. Muszyna, Milik, Andrzejówka, Łomnica Zdrój (DW 971) po stronie polskiej oraz istniejące osuwisko w m. Udol (droga III/3138) po stronie słowackiej. Planowane w ramach projektu prace mają za zadanie stworzenie infrastruktury zapobiegającej i zabezpieczającej osuwiska.

Celem szczegółowym projektu jest wykonanie w partnerstwie polsko-słowackim prac budowlanych na drodze wojewódzkiej nr 971 oraz drodze III/3138 co w sposób bezpośredni przyczyni się do osiągnięcia zakładanego celu głównego projektu. Do realizacji celu szczegółowego przyczyni się ponadgraniczna współpraca 2 organizacji: Zarządu Dróg Wojewódzkich w Krakowie reprezentującego Województwo Małopolskie oraz Zarządu Dróg Preszowskiego Kraju Samorządowego.

Hlavným cieľom projektu je predchádzať rizikám spojeným s prírodnými katastrofami a katastrofami ako sú zosuvy pôdy. Je v súlade so špecifickým cieľom č. 1 priority 1 „Prírode priateľské a bezpečné pohraničie“ programu Interreg.

V dôsledku realizácie projektu bude zamedzené v súčasnosti sa vyskytujúce ohrozenie pre životné prostredie, technickú infraštruktúru, miestnych obyvateľov a návštevníkov, ktoré spočíva v možnosti vzniku zosuvov a padania skalných úlomkov z nezabezpečených svahov v Muszyne, Miliku, Andrzejówke, Łomnici-Zdrój (DW 971) na poľskej strane a existujúci zosuv v obci Údol (cesta III/3138) na slovenskej strane. V rámci prác naplánovaných v projekte má byť vytvorená infraštruktúra zabraňujúca vzniku zosuvov a zabezpečujúca tie už existujúce.

Špecifickým cieľom projektu je realizácia stavebných prác na krajskej ceste č. 971 a ceste III/3138 v poľsko-slovenskom partnerstve, ktoré priamo prispejú k dosiahnutiu predpokladaného hlavného cieľa projektu. K realizácii špecifického cieľa prispeje aj cezhraničná spolupráca 2 organizácií: Správa Vojvodských Ciest v Krakove zastupujúcej Malopoľské vojvodstvo a Správa a údržba ciest Prešovského samosprávneho kraja.